เป้าหมายในชีวิต การยิงธนู และ มรรค

เราได้ยินได้อ่านการพูดถึงคุณค่าของทัศนคติ มากกว่า IQ หรือคะแนนสอบควบคู่กันมากับการพยายามเร่งเร้าให้นักเรียนสอบได้ดี และ พนักงานทำงานให้บรรลุเป้าหมาย แต่แทนที่จะบอกเขาว่าทำอย่างไร กลับเอาเป้าหมายมากดดัน ไม่ต่างจากการวัดผลด้วย KPI ล้วน ๆ แล้วรู้หรือไม่ว่าระหว่างทางนั้น นักเรียน หรือ พนักงานคนนั้น ได้พยายามทำอะไรแล้วบ้าง?

เอาว่า ผมขอละเรื่องที่ว่าโลกนี้สนใจผลลัพท์มากกว่าแนวทางเอาไว้ก่อน มาดูคำถามที่แสนยิ่งใหญ่ เป้าหมายในชีวิต (โอ้โห) แต่ละคนมีเป้าหมายไม่เหมือนกัน จะทางโลกทางธรรมก็ตาม หากท่านตั้งใจจะบรรลุเป้าหมาย ก็ต้องมามองกันว่า ทำอย่างไร ลองมาปรับวิธีการทำงาน การใช้ชีวิตกันดูไหม เสมือนปรับหางเสือเรือให้ตรงคราเดียว แล้วมันจะแล่นไปถึงเป้าหมายเอง โดยที่ท่านมีหน้าที่คอยประคองหางเสือให้มั่นคง

อีกตัวอย่างคือ การยิงธนูญี่ปุ่น
การยิงธนูญี่ปุ่น ไม่ได้สนใจผลลัพธ์ แต่สนใจที่สภาวะที่เป็นอยู่ เมื่อท่าถูกต้อง จิตใจถูกต้อง เป้าหมายจะถูกต้องเอง ผู้ฝึกยิงธนูจึงมองเป้าแค่ครั้งเดียว สภาวะนี้เรียกว่า Nobiai (โนบิอาย)

หลักนี้ ทางพุทธคือ มรรค มีองค์ 8 เมื่อปฏิบัติถูกครบทั้ง 8 องค์ ก็จะได้นิโรธ สู่หนทางที่ถูกต้องเอง

วันนี้ เราทำงานวัดผลกันมากเกินไปแล้ว วันนี้หลายที่ใช้ KBI ไม่ใช่ KPI แล้ว แต่ถ้าท่านยัง*จำเป็น*ต้องอยู่ในที่ที่บังคับ KPI ก็อย่าเสียขบวน อย่าเสียตัวตน ตั้งใจทำให้ดี ผลต้องออกมาดี .... แต่ในทางกลับกัน ทำชั่ว เอาเปรียบ เห็นแก่ได้ ในที่สุด ผลก็จะเกิดต่อท่านเอง